Erbo-di-mousco(-di-fueio-luencho)
Epipactis distans
Orchidaceae
Nom en français : Epipactis à feuilles distantes.
Descripcioun :Aquesto erbo-di-mousco trachis en mountagno subretout dins li pinèdo à pin-gavot. Es uno planto rèdo e drecho que porto de fueio de 30 à 70 mm, espassejado, un pau redouno e subretout dreissado contro la cambo à 30-60°. Lou bout de la labreto (epichile) èi blanc alor qu'avans èi marroun (ipochile). Li tepalo d'en dedins soun pulèu un pau roso. Poudèn apoundre que li poulinìo parton en douliho après quàuqui ouro (mai pas dessuito).
Usanço :Lis erbo-di-mousco podon servi à sougna li plago e à neteja (detergènto).
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Epipactis
Famiho : Orchidaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 14 à 16 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Pinedo
- Bos caud
- Óuriero de bos
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Epipactis distans Arv.-Touv., 1872
(= Epipactis helleborine subsp. orbicularis (K.Richt.) E.Klein, 1997 )
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800